شش راهکار موثر برای پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر
راه قطعی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر وجود ندارد.
عوامل خطر بسیاری، در ارتباط با دمانس (اختلال شناخت و حافظه) شناسایی شده است که امکان تغییر همه آنها وجود ندارد مثل سن و ژنتیک. از همه مهم تر بالا رفتن سن است که نمی توان آن را متوقف نمود.
با این حال، امکان تغییر عواملی که بر روند ابتلا تاثیر می گذارند، وجود دارد. تحقیقات نشان می دهد که می توانید خطر ابتلا به بیماری آلزایمر و دیگر انواع دمانس را از طریق ترکیبی از عادات سالم از جمله تغذیه مناسب، ورزش، فعالیت ذهنی و اجتماعی و کنترل استرس کاهش داد.
آنچه در ادامه می خوانید
با مدیریت یک شیوه زندگی سالم قادر به جلوگیری و کند شدن علائم و نشانه های بیماری آلزایمر خواهید بود.
شش راهکار مهم برای پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر
۱- تمرینات ورزشی منظم
۲- رژیم غذایی سالم
۳- فعالیت ذهنی
۴- کیفیت خواب
۵- مدیریت استرس
۶- زندگی اجتماعی فعال
۷- ورزش منظم
۱- تاثیر فعالیت بدنی منظم و مستمر در پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر
مطالعات “تغییر در سبک زندگی” که تا به حال انجام شده نشان می دهد بهترین کاری که برای جلوگیری از بروز آلزایمر می توان انجام داد، فعالیت بدنی منظم است.
ورزش می تواند خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را تا ۵۰ درصد کاهش دهد، همچنین در صورت بروز علایم، پیشرفت مشکلات شناختی را کند نماید.
ورزش و فعالیت بدنی منظم خصوصا درافراد میانسال و سالمند، کمک می کند تا خون رسانی بهتری به مغز انجام گیرد و بر بهبود تفکر و حافظه موثر است. همچنین، باعث کاهش خطر حمله قلبی، سکته مغزی و دیابت شده که همگی از عوامل خطر اصلی ایجاد آلزایمر هستند.
چندین مطالعه اثر ورزش هوازی (ورزش هایی که ضربان قلب را افزایش می دهد) را بر افراد میانسال یا سالمند بررسی نموده، نتایج نشان می دهند ورزش هوازی بر بهبود تفکر و حافظه و کاهش ابتلا به آلزایمر تاثیرقابل ملاحظه ای می گذارد.
توصیه های ورزشی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر:
• سعی کنید ورزش را در برنامه روزانه بگنجانید (اگر عادت به ورزش ندارید، سعی کنید کم کم ظرفیت خود را بالا ببرید)
• روزانه حداقل به مدت ۳۰ دقیقه، ۵ بار در هفته (۱۵۰ دقیقه در هفته) به فعالیت بدنی مانند پیاده روی با سرعت متوسط (شدت متوسط یعنی آنقدر تلاش کنید تا ضربان قلب بالا برود و احساس گرما کنید و تعریق حاصل شود)، یک باغبانی پر جنب و جوش یا دوچرخه سواری بپردازید.
• از ورزش لذت ببرید (از هر ورزشی که لذت می برید همان برایتان مناسب است)
• پیاده روی سریع ، شنا، بدنسازی یا یوگا انجام دهید.
• اگر مشکل مفاصل ندارید، از پله به جای آسانسور استفاده کنید.
• برای مسافت های کوتاه (مثلا خرید)، پیاده روی کنید یا از دوچرخه استفاده کنید.
• یک یا دو ایستگاه قبل از مقصد، از اتوبوس پیاده شده و باقیمانده مسیر را پیاده طی کنید.
• باغبانی، نظافت منزل، شستن ماشین و یا تمیز کردن شیشه ها همه فعالیت محسوب می شوند.
• برنامه ایده آل ورزشی شامل ترکیبی است از تمرینات هوازی که ضربان قلب را بالا می برد (تمرینات قلبی) و تمرینات بدن سازی (قدرتی). برای افرادی که بالای ۶۵ سال سن دارند اضافه کردن ۲ یا ۳ جلسه تمرینات قدرتی به روال هفتگی بسیار مفید است.
• تمرینات تعادلی و ورزش هایی مانند یوگا، تای چی یا تمرین با استفاده از توپ های تعادل به چالاکی فرد کمک نموده و از زمین خوردن و سقوط (ضربه های شدید به سر در اثر سقوط، جزو عوامل خطر آلزایمر است) جلوگیری می کند.
۲- نقش رژیم غذایی سالم در پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر
تغذیه نامناسب می تواند خطر ابتلا به بسیاری از بیماری ها از جمله آلزایمر را افزایش دهد.تغذیه سالم و متعادل به فرد کمک می کند تا از وزن طبیعی برخوردار شود و همچنین احتمال ابتلا به بیماری هایی از قبیل فشار خون بالا و ناراحتی های قلبی که هر دو از عوامل خطر ابتلا به آلزایمر هستند را کاهش دهد.
در بیماری آلزایمر التهاب و مقاومت به انسولین سبب آسیب به نورون و اختلال ارتباط بین سلول های مغز می شود. به بیماری آلزایمر گاهی نیز دیابت مغز گفته می شود، تحقیقات نشان می دهد بین اختلالات متابولیک و سیستم های پردازش سیگنال، ارتباط قوی وجود دارد.
یک رژیم غذایی سالم برای مغز آنست که خطر ابتلاء به بیماری های قلبی و دیابت را کاهش دهد، دارای چربی و کلسترول کمی باشد و جریان خون به مغز را تقویت نماید. نتیجه یک پژوهش در امریکا کاهش ۶۰ درصدی خطر ابتلاء به بیماری آلزایمر را در افرادی که حداقل یکبار در هفته ماهی های چرب مصرف کرده بودند را نشان داد. چربی ماهی احتمالا از سخت شدن رگ ها و بالا رفتن فشار خون جلوگیری می کند.
مطالعات اپیدمیولوژیک نشان می دهد داشتن یک رژیم مدیترانه ای به طور چشمگیری کمتر به حمله قلبی مبتلا شده و خطر ابتلا به اختلال شناختی و بیماری آلزایمر را کاهش می دهد. مغز ما در دوران سالمندی، سالانه ۱-۲ % کوچک می شود، نتایج یک تحقیق جدید که در ژانویه ۲۰۱۷ در مجله پزشکی آکادمی مغز و اعصاب امریکا چاپ شده، حاکی از آن است، افراد سالمندی که از تغذیه سبک مدیترانه ای به مدت ۳ سال استفاده کرده اند در مقایسه با افرادی که از این نوع تغذیه استفاده نکرده اند، بیشتر توانسته اند حجم مغز خود را، حفظ نمایند.
تغذیه مدیترانه ای
این نوع تغذیه سرشار از انواع میوه، سبزیجات تازه، غلات، حبوبات، روغن زیتون، ماهی های چرب و لبنیات به مقدار کافی می باشد. گوشت قرمز و ماکیان به مقدار کم استفاده می شود. در این سبک، تمایل به مصرف شکر و روغن اشباع شده دیده نمی شود. تحقیقات مستمر نشان می دهد که این نوع تغذیه، به دلیل داشتن آنتی اکسیدان بالا که از طریق میوه و سبزی به بدن می رسد، فواید زیادی برای سلامتی دارد. همچنین شواهد نشان می دهند که تغذیه سالم شامل ماهی، سبزیجات تازه، ادویه و مغزها (بادام، فندق …) برای مغز مفید است و حافظه را در سالمندی حفظ می کند.
در ایران ، تغذیه ما سرشار از میوه، سبزی تازه، حبوبات و غلات می باشد فقط با کمی آگاهی میتوان از مصرف بی رویه گوشت قرمز و ماکیان، لبنیات چرب و روغن های ناسالم ( اشباع شده یا مایع با کیفیت پائین) امتناع نمود. درحال حاضر، روش طبخ غذاهای ایرانی با سرخ کردن زیاد همراه است و در نتیجه گوشت، ماکیان و یا سبزیجات روغن بیشتری را جذب می نمایند، چنانچه بتوان از سرخ کردن صرف نظر و یا آن را به حداقل رساند، خانواده های ایرانی می توانند با تهیه و مصرف غذا های سالم تر عوامل خطر دمانس و بیماری آلزایمر را کاهش دهند.
۳- آیا فعالیت های ذهنی در پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر موثر است؟
تحقیقات نشان می دهد افرادی که در فعالیت های “محرک مغز” مانند مطالعه، فراگیری موضوعات جدید و بازی های فکری مانند چیدن پازل شرکت می کنند و به دنبال یادگیری مطالب جدید و به چالش کشیدن مغز خود هستند، در مقایسه با افرادی که به اینگونه فعالیت ها نمی پردازند، احتمال دارد کمتر به آلزایمر مبتلا شوند.
به نظر می آید که فعالیت های ذهنی باعث ارتباط بین سلولی می شوند و توانایی مغز را برای مقابله و جبران آسیب های فیزیکی افزایش می دهد و اگر چنین باشد می توان گفت که با وجود از بین رفتن سلول ها، مغز می تواند برای مدت طولانی خوب کار کند و هیچ علائمی از آلزایمر در فرد دیده نشود.
توصیه هایی برای فعال نگه داشتن مغز و لذت بردن:
• خواندن کتاب خوب یا خواندن روزنامه
• حل جدول کلمات، جدول سودوکو یا دبلنا
• فراگیری یک زبان جدید
• تمرین یک آلت موسیقی
• یک سرگرمی جدید
• انجام فعالیت ذهنی: چیدن پازل، معما و بازی های فکری، جدول کلمات متقاطع، ، سودوکو (اعداد و کلمات)، شطرنج
• خاطره نویسی روزانه
• مشاعره
• تغییرعادات به طور منظم مثلا” رفت و آمد از مسیر جدید به جای مسیر همیشگی یا انجام بعضی کارها با دست غیر غالب
۴- تاثیر خواب با کیفیت در پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر
تحقیقات جدید نشان می دهد که اختلال خواب یک نشانه از بیماری آلزایمر نیست، اما می تواند یک عامل خطر باشد. محرومیت از خواب کافی شبانه سبب عدم تمرکز می شود و بر خلق وخوی فرد تاثیر می گذارد. بزرگسالان به ۷ تا ۸ ساعت خواب شبانه نیاز دارند.
توصیه هایی برای خواب با کیفیت :
• درمان اختلالات خواب مانند آپنه خواب ( اختلالی که در آن تنفس در طول خواب مختل می شود). اختلالات شبانه روزی ریتم خواب ( اختلال در تغییر سیکل خواب – بیداری)و درمان سایر مشکلات خواب می تواند سلامت و کیفیت خواب را بهبود بخشد.
• تنظیم برنامه منظم برای خوابیدن: رفتن به رختخواب و بیدار شدن در زمان مشخص،ریتم شبانه روزی طبیعی را تقویت می کند و ساعت مغز به این نظم پاسخ می دهد.
• چرت زدن می تواند یک راه خوب برای سرحال شدن به ویژه در افراد مسن باشد، اما می تواند بی خوابی را بدتر کند.حذف خواب روزانه و محدود کردن آن به مدت ۳۰ دقیقه در روز می تواند کمک کننده باشد.
• تماشای تلویزیون ،کار با موبایل و کامپیوتر قبل از رفتن به رختخواب ممنوع
• فعالیت های ارامش بخش قبل از خواب یک پیام قدرتمند برای مغز ارسال می کند که سبب خواب عمیق میشود. فعالیت هایی مانند دوش آب گرم، کم کردن نور چراغ، نرمش آرام عضلات و …
• پچ پچ درونی خود را آرام کنید. هنگامی که فشار عصبی (استرس)و اضطراب دارید و یا گفتگوی درونی شما باعث بیدار ماندن شما می شود از رختخواب خارج شوید سعی کنید به مدت ۲۰ دقیقه خارج از اتاق خواب استراحت کرده و خود را آرام کنیدو سپس به رختخواب برگردید.
۵- چگونه مدیریت استرس می تواند در پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر موثر باشد؟
فشار عصبی مزمن و طولانی مدت منجر به انقباض منطقه ای از مغز به نام هیپوکامپ شده و آسیب شدیدی به مغز وارد می کند. همچنین مانع رشد سلول های عصبی و افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر می شود.
تکنیک های کنترل سطح استرس و فشار عصبی :
• نفس عمیق بکشید! فشار عصبی باعث تغییر سرعت تنفس می شود، آرام و عمیق نفس بکشید.
• برنامه فعالیت آرامش بخش روزانه : یوگا و مراقبه پیاده روی، دوش آب گرم، به کاهش فشار عصبی کمک می کند
• تقویت آرامش درونی : تحقیقات اثبات کرده بین معنویت (نماز، فعالیت های مذهبی) و سلامت مغز ارتباط وجود دارد.
• فعالیت های سرگرم کننده یک اولویت است. زمانی را برای اوقات فراغت اختصاص دهید.
• حس شوخ طبعی خود را حفظ کنید. خندیدن کمک می کند تا با فشار عصبی مبارزه کنید.
• با یکی از دوستان یا اعضای خانواده در خصوص این فشار و استرس صحبت کنید.
۶- ارتباط بین زندگی اجتماعی فعال و پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر
انزوا و تنهایی می تواند خطر ابتلا به فشار خون، بیماری های قلبی و عروقی، افسردگی و آلزایمر را افزایش دهد.
انسان موجودی اجتماعی است. مطالعات نشان می دهد افرادی که ارتباط اجتماعی بیشتری داشته اند در آزمون های حافظه و شناختی نتیجه بهتری داشتند.
به خاطر داشته باشید کیفیت روابط اجتماعی مهم است نه کمیت آن.
توصیه هایی برای ارتباط اجتماعی مفید:
•با خانواده و دوستان و همکاران معاشرت کنید و با جامعه در تماس باشید.
• هر روز یک فعالیت اجتماعی و لذت بخش انجام دهید.
• به فرهنگسراها بروید و در کلاسی که دوست دارید شرکت کنید.
• ورزش در پارک یا در باشگاه ها و یا یک همکاری داوطلبانه
• در سازمان های مردم نهاد فعالیت داوطلبانه و خیرخواهانه داشته باشید.
• پیوستن به یک گروه اجتماعی حضوری یا مجازی
• شرکت در کلاس های گروهی با همسالان (ورزشی، هنری و …)
• تماس با خانواده، دوستان و … از طریق تلفن یا تماس تصویری و …
• عضویت در گروه های مجازی دوستان و خانواده
• رفتن به اماکن عمومی مانند مسجد، سینما، پارک، موزه ها، …
• دورهمی با خانواده، دوستان و همسایگان
جهت دریافت رژیم غذایی آنلاین فرنوت اطلاعات زیر را تکمیل کنید
مقالات مشابه
بررسی کامل عوامل خطر آلزایمر: آیا جنسیت و دیگر عوامل نقش دارند؟

مراحل پیشرفت بیماری آلزایمر

بهترین رژیم غذایی پیشگیری از آلزایمر


نشانه های اولیه آلزایمر: ۱۰ علامتی که نباید نادیده بگیرید

مقالات

نشانه های اولیه آلزایمر: ۱۰ علامتی که نباید نادیده بگیرید


راهنمای کامل بیماری کبد چرب | از پیشگیری تا درمان

