عوامل موثر در بروز آلزایمر: چه چیزهایی خطر ابتلا را افزایش میدهد؟
مشخصه های زندگی هر فرد مانند سبک زندگی، محیط زیست و ژنتیک می تواند از عوامل موثر در بروز آلزایمر باشد. از طرف دیگر نیز نبود این خطرات موجب نمی شود تا فرد از ابتلا ایمن بماند. عوامل خطر خود به خود علت بیماری نیستند بلکه عوامل خطر احتمال ابتلا را بالا می برند ولی ممکن است ابتلا رخ ندهد.
عوامل خطر آلزایمر را می توان به دو دسته ی قابل تغییر (مانند مصرف دخانیات یا دیابت یا …) و غیر قابل تغییر (مانند سن یا ژنتیک یا …) تقسیم بندی نمود.
آنچه در ادامه می خوانید
عوامل خطر آلزایمر : قابل تغییر
سبک زندگی سالم می تواند خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهد. تخمین زده می شود که نیمی از موارد آلزایمر در جهان حاصل عوامل اصلی قابل تغییر هستند. اغلب این عوامل خطر برای آلزایمر و بیماری های قلبی و عروقی مشترک است:
۱. فشار خون بالا
۲. مصرف دخانیات
۳. دیابت (بیماری قند)
۴. سطح چربی خون بالا (کلسترول خون بالا)
۵. چاقی و عدم تحرک جسمی
۶. تغذیه نامطلوب
۷. مصرف الکل
۸. انزوا و دوری از اجتماع
۹. کمبود فعالیت های فکری،
۱۰. سکونت درنزدیکی خیابان های پر رفت وآمد و مواجهه با سموم موجود در محیط زیست و …
۱۱. کم کاری تیروئید، کمبود ویتامین B12 و اسیدفولیک،
۱۲. اختلالات خواب و کم خوابی شدید در طولانی مدت
۱۳. مصرف طولانی مدت داروهای خواب آور و وابستگی به این داروها
تاثیر فشار خون بالا در بروز آلزایمر
افرادی که در میان سالی به فشار خون بالا مبتلا می شوند احتمالا بیش از افرادی که فشار خون طبیعی دارند به آلزایمر مبتلا می گردند زیرا فشار خون بالا بر قلب، عروق و گردش خون اثرات مخرب دارد. چگونه می توان فشار خون را تنظیم کرد؟ نتایج مطالعات نشان می دهد که با ورزش و تغذیه سالم می توان فشار خون را کاهش داد ولی اگر موثر واقع نشود آنوقت باید از دارو استفاده کرد.
مصرف دخانیات و نقش آن در ابتلا به آلزایمر
سیگار کشیدن یکی از عوامل خطر ساز قابل پیشگیری است؛ مصرف دخانیات، اثرات بسیار مخربی بر روی قلب ، ریه ها و رگ های خونی به ویژه عروق مغز دارد. تحقیقات نشان می دهد احتمال دارد، افراد سیگاری ۵۰% بیشتر از افرادی که هرگز سیگار نکشیده اند به آلزایمر مبتلا شوند، همچنین افراد بالای ۶۵ سال که سیگار می کشند نزدیک به ۸۰% بیشتر از افرادی که سیگار نکشیده اند، در معرض خطر هستند. خطر ابتلا به آلزایمر می تواند به طور قابل ملاحظه ای با ترک سیگار کاهش یابد بطوری که تقریبا بلافاصله پس از قطع سیگار، مجددا گردش خون در مغز روان تر می شود. برای ترک عادت هیچ گاه دیر نیست. با این تصمیم خطر ابتلا به آلزایمر کاهش می یابد چنانچه مایل به ترک سیگار هستید به کلینیک های ترک سیگار و دخانیات یا مراکز وابسته به تامین اجتماعی و خدمات درمانی، مراجعه فرمائید.
دیابت (بیماری قند) و خطر آلزایمر
در میان سالی، افراد مبتلا به بیماری قند از نوع ۲ در معرض افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر، دمانس و اختلالات شناختی قرار دارند. بطور متوسط، در مقایسه با افراد فاقد بیماری قند، خطر ابتلا به آلزایمر در افراد مبتلا به بیماری دیابت نوع ۲، دو برابر گروه اول است. مدیریت سطح گلوکز خون، می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی و آلزایمر را کاهش دهد.
تحقیقات نشان می دهد پلاک های بتا آمیلوئید که در مغز افراد مبتلا به بیماری آلزایمر تجمع می کنند مانع کار سلول هایی می شوند که وظیفه ساخت انسولین را به عهده دارند. در واقع این روند بر تولید انسولین اثر می گذارد و سلول های مغز حساسیت خود را در برابر انسولین از دست می دهند. در واقع مغز افراد مبتلا فرد مبتلا به دیابت، مشابه وضعیت مغز فرد مبتلا به بیماری آلزایمر (به دلیل کاهش یا عدم حساسیت مغز به انسولین می شود) می باشد.
تاثیر چربی خون بالا در خطر بروز آلزایمر
در میانسالی، افراد با سطح چربی خون بالا در مقایسه با افراد با سطح چربی خون طبیعی بیشتر در معرض خطر ابتلا به آلزایمر قرار دارند. سطح چربی خون بالا خطر ابتلا به فشار خون بالا و دیابت را نیز افزایش می دهد.
نقش چاقی و بی تحرکی در ریسک آلزایمر
هر دو عامل چاقی و کم تحرکی، خطر ابتلا به بیماری های قند و فشار خون را تشدید می کنند.اضافه وزن یکی دیگر از عوامل خطر ابتلا به بیماری آلزایمر و دمانس است. در میانسالی افرادی که اضافه وزن دارند دو برابر بیشتر و افرادی که چاق هستند سه برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری آلزایمر می باشند . با رسیدن به وزن مناسب از مغز خود محافظت کنید .
ورزش منظم می تواند خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را تا ۵۰ درصد کاهش دهد، همچنین پیشرفت مشکلات شناختی را کند نماید. تحقیقات نشان می دهد ورزش با تحریک قوای شناختی مغز میتواند از بیماری آلزایمر جلوگیری می کند. علاوه بر این، ورزش از طریق کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی، سکته مغزی، قند، دمانس را کاهش می دهد.
ارتباط بین تغذیه نامطلوب و خطر ابتلا به آلزایمر
تغذیه ناسالم شامل چربی اشباع شده، شکر و نمک می باشد و خطر ابتلا به بیماری های بسیاری مانند بیماری دیابت نوع ۲ ، بیماری های قلبی و عروقی و آلزایمر را تشدید می کند.
کاهش مصرف گوشت قرمز، شکر و نمک و افزایش مصرف میوه، سبزیجات، غلات کامل، مغز های مختلف، روغن زیتون و ماهی به حد وفور، توصیه می گردد.
مصرف الکل و تاثیر آن در بروز آلزایمر
پنجمین رتبه مرگ و معلولیت را در جهان دارد. مصرف بی رویه الکل خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش می دهد.
حتما بخوانید : مراحل پیشرفت بیماری آلزایمر
چگونه انزوا و دوری از اجتماع خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش می دهد؟
انزوا می تواند خطر ابتلا به فشار خون، بیماری های قلبی و عروقی، افسردگی و آلزایمر را افزایش دهد. اگر احساس تنهائی می کنید به خاطر داشته باشید که فعالیت های دورهمی یا در اجتماع می تواند خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهد یا پیشرفت آن را کند نماید.
انسان موجودی اجتماعی است. مطالعات نشان می دهد افرادی که ارتباط اجتماعی بیشتری داشته اند در آزمون های حافظه و شناختی نتیجه بهتری داشتند.
فعال ماندن از نظر اجتماعی ممکن است از دمانس و بیماری آلزایمر جلوگیری کند بنابراین حفظ ارتباط با دوستان و آشنایان یک اولویت است. به خاطر داشته باشید کیفیت روابط اجتماعی مهم است نه کمیت آن، تعامل چهره به چهره همیشه می تواند تاثیر گذارتر باشد.
نتایج یک مطالعه در سوئد نشان داد که داشتن مجموعه ای از دوستان و آشنایان می تواند از ابتلاء به دمانس و بیماری آلزایمر پیشگیری نماید. در این مطالعه افرادی که دوستان محدودی داشته یا فاقد دوست هستند، خطر ابتلاء به آلزایمر، ۶۰ درصد در آن ها افزایش می یابد.
توصیه هایی برای پیشگیری از ابتلا بیماری آلزایمر از طریق تعامل اجتماعی:
• با خانواده و دوستان و همکاران معاشرت کنید و با جامعه در تماس باشید اجتماعی بودن و حضور در بین جمع می تواند از شما در مقابل دمانس و بیماری آلزایمر محافظت نماید.
• هر روز یک فعالیت اجتماعی و لذت بخش انجام دهید.
• به فرهنگ سراها بروید و در کلاسی که دوست دارید شرکت کنید.
• ورزش در پارک یا در باشگاه ها و یا یک همکاری داوطلبانه برای سلامت جسم و روح شما مفید خواهد بود .
• فعالیت های ذهنی مانند مطالعه، بازیهای فکری، حل کردن جدول سودوکو یا بازی با کلمات و یا سرگرمی هائی چون دبلنا، شطرنج میتوانند به پیشگیری از بیماری آلزایمر کمک نمایند.
• هر روز کاری را که دوست دارید انجام دهید.
• در سازمان های مردم نهاد فعالیت داوطلبانه و خیرخواهانه داشته باشید.
• پیوستن به یک گروه اجتماعی حضوری یا مجازی
• شرکت در کلاس های گروهی
• تماس از طریق تلفن یا ایمیل
• ارتباط با دیگران از طریق شبکه های اجتماعی
• رفتن به اماکن عمومی مانند سینما، پارک، موزه ها، مسجد …
نکته : فعالیت هائی که ترکیبی از فعالیت های ذهنی، جسمی و اجتماعی باشند خطر ابتلاء به آلزایمر را کاهش می دهند مانند شرکت در یک کلاس، راه رفتن یا ورزش دسته جمعی و یا شرکت در گروه هائی که فعالیت اجتماعی دارند.
سکونت درنزدیکی خیابان های پر رفت وآمد و مواجهه با سموم موجود در محیط زیست و …
گفته می شود افرادی که در فاصله پنجاه متری خیابان های پر رفت وآمد زندگی می کنند احتمال دارد به آلزایمر مبتلا شوند.خیابان های پر رفت وآمد به اتوبان ها و یا خیابان هائی گفته می شود که به طور پیوسته وسایل نقلیه در آن ها جریان دارد. هنوز ارتباط بین آلزایمر و خیابان های پر رفت وآمد مشخص نیست ولی پزوهشگران مشغول بررسی تاثیر الودگی ناشی از وسایل نقلیه بر مغز هستند.
آیا اختلالات خواب و کم خوابی شدید در طولانی مدت می تواند در ابتلا به آلزایمر تاثیر گذارد؟
تحقیقات جدید نشان می دهد که اختلال خواب یک نشانه از بیماری آلزایمر نیست، اما می تواند یک عامل خطر باشد.مطالعات در مورد اختلالات خواب نشان می دهد خواب بد با تکثیر بیشتر سمومی مثل بتاآمیلویید (نوعی پروتیین چسبنده ی شاخص بیماری آلزایمر) در مغز مرتبط است. محرومیت از خواب کافی شبانه سبب عدم تمرکز می شود و بر خلق وخوی فرد تاثیر می گذارد. بزرگسالان حداقل به ۸ ساعت خواب شبانه نیاز دارند.
نکاتی برای بهبود کیفیت خواب:
• درمان اختلالات خواب مانند آپنه خواب ( اختلالی که در آن تنفس در طول خواب مختل می شود). اختلالات شبانه روزی ریتم خواب ( اختلال در تغییر سیکل خواب – بیداری)و درمان سایر مشکلات خواب می تواند سلامت و کیفیت خواب را بهبود بخشد.
• تنظیم برنامه منظم برای خوابیدن: رفتن به رختخواب و بیدار شدن در زمان مشخص،ریتم شبانه روزی طبیعی را تقویت می کند و ساعت مغز به این نظم پاسخ می دهد.
• چرت زدن می تواند یک راه خوب برای سرحال شدن به ویژه در افراد مسن باشد، اما می تواند بی خوابی را بدتر کند.حذف خواب روزانه و محدود کردن آن به مدت ۳۰ دقیقه در روز می تواند کمک کننده باشد.
• تماشای تلویزیون ،کار با موبایل و کامپیوتر قبل از رفتن به رختخواب ممنوع
• فعالیت های ارامش بخش قبل از خواب یک پیام قدرتمند برای مغز ارسال می کند که سبب خواب عمیق میشود. فعالیت هایی مانند دوش آب گرم، کم کردن نور چراغ، نرمش آرام عضلات و …
• پچ پچ درونی خود را آرام کنید. هنگامی که فشار عصبی (استرس)و اضطراب دارید و یا گفتگوی درونی شما باعث بیدار ماندن شما می شود از رختخواب خارج شوید سعی کنید به مدت ۲۰ دقیقه خارج از اتاق خواب استراحت کرده و خود را آرام کنیدو سپس به رختخواب برگردید.
استرس های روانی- اجتماعی مانند فوت همسر و بازنشستگی و … از عوامل خطر بروز آلزایمر
فشار عصبی مزمن و طولانی مدت منجر به انقباض منطقه ای از مغز به نام هیپوکامپ شده و آسیب شدیدی به مغز وارد می کند همچنین مانع رشد سلول های عصبی و افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر می شود.
سطح استرس و فشار عصبی خود را با تکنیک های اثبات شده کمتر کنید:
• نفس عمیق بکشید! فشار عصبی باعث تغییر سرعت تنفس می شود،آرام و عمیق نفس بکشید.
• برنامه فعالیت آرامش بخش روزانه : یوگا و مراقبه پیاده روی، دوش آب گرم، به کاهش فشار عصبی کمک می کند
• تقویت آرامش درونی: تحقیقات اثبات کرده بین معنویت و سلامت مغز ارتباط وجود دارد مراقبه به طور منظم، نماز، فعالیت های مذهبی، شما را از اثرات مخرب فشار عصبی ایمن نگه میدارد.
• فعالیت های سرگرم کننده یک اولویت است.زمانی را برای اوقات فراغت اختصاص دهید.
• حس شوخ طبعی خود را حفظ کنید. خندیدن کمک می کند تا با فشار عصبی مبارزه کنید.
کم کاری تیروئید، کمبود ویتامین B12 و اسیدفولیک
جهت دریافت رژیم غذایی آنلاین فرنوت اطلاعات زیر را تکمیل کنید
مقالات مشابه
بررسی کامل عوامل خطر آلزایمر: آیا جنسیت و دیگر عوامل نقش دارند؟
مراحل پیشرفت بیماری آلزایمر
بهترین رژیم غذایی پیشگیری از آلزایمر
نشانه های اولیه آلزایمر: ۱۰ علامتی که نباید نادیده بگیرید
شش راهکار موثر برای پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر
مقالات
شش راهکار موثر برای پیشگیری از ابتلا به بیماری آلزایمر
راهنمای کامل بیماری کبد چرب | از پیشگیری تا درمان
