جستجو
این کادر جستجو را ببندید.

راهنمای کامل فشار خون بالا | روش های کنترل آن با تغذیه مناسب

راهنمای کامل فشار خون بالا

فشارخون بالا یکی از عوامل خطر مهم در بیماری های قلبی است و می تواند برای مغز، کلیه و چشم نیز خطرناک باشد. در این مقاله، راهنمای کامل فشار خون بالا ارائه می شود.

آنچه در ادامه می خوانید

برای این که خون در شریان ها (سرخرگ ها ) جریان پیدا کند و اکسیژن و مواد غذایی را به قسمت های مختلف بدن برساند، به نیرویی نیاز دارد که به آن فشارخون گفته می شود. عامل مولد فشارخون در بدن قلب است که به طور مداوم خون را به داخل شریان آئورت و شاخه های آن پمپ می کند.
فشارخون به دو عامل مهم بستگی دارد: اول، برونده قلب ( مقدار خونی که در هر دقیقه به وسیله قلب به درون شریان آئورت پمپ می شود ). دوم، مقاومت جدار رگ ( مقاومتی که بر سر راه خروج خون از قلب در شریان ها وجود دارد). با تغییر هر یک از این دو عامل، مقدار فشا رخون تغییر می کند.
هنگامی که قلب منقبض می شود، خون وارد شریان ها شده و فشارخون به حداکثر مقدار خود می رسد که به آن فشارخون سیستول می گویند.
در زمان استراحت قلب که خون وارد شریان ها نمی شود، با خروج تدریجی خون مقدار فشارخون به حداقل می رسد که به آن فشارخون دیاستول می گویند.
فشارخون در طول روز تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند وضعیت قرارگیری بدن، فعالیت مغز، فعالیت دستگاه گوارش، فعالیت عضلات بدن، محرک های عصبی، درد، مثانه پر، و نیز عوامل محیطی مانند دمای هوا، میزان سروصدا، میزان مصرف دخانیات، الکل، قهوه و داروها قرار می گیرد.

آمار فشار خون بالا در ایران و جهان

شیوع فشار خون بالا

بیماری فشار خون بالا، اصلی ترین عامل خطر قابل تغییر برای ناتوانی و مرگ و میر زودرس ناشی از بیماری های قلبی، بیماری های مزمن کلیه و سکته مغزی در جهان و ایران است.

در سال ۲۰۱۷ ، بالغ بر ۱۰ میلیون نفر در سطح جهان به علل مرتبط با فشار خون بالا جان خود را از دست داده اند.

بر اساس پویش ملی در سال ۲۰۱۶ ، حدود یک سوم جمعیت بالای ۳۰ سال ایران مبتلا به فشار خون بالا بودند که :
فقط ۶۰ درصد آنان از بیماری خود اطلاع دارند.
فقط نیمی از بیماران برای کنترل بیماری خود دارو دریافت می کنند.
فشار خون فقط ۱۹ درصد از این بیماران کنترل می شود.

از سال ۱۹۹۰ الی ۲۰۱۶ ، شیوع پرفشاری خون در ایران، حدود ۳ برابر شده است.

انواع فشار خون بالا : فشار خون اولیه و ثانویه

انواع فشار خون بالا : فشار خون اولیه و ثانویه

فشارخون بالا یا پرفشاری خون به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می شود.

در نوع اولیه که ۹۰ تا ۹۵ % موارد فشارخون بالاست، افزایش فشارخون علت مشخصی ندارد ولی عوامل خطری مانند زمینه ارثی و خانوادگی فشارخون بالا، مصرف زیاد نمک، چاقی و دیابت در بروز آن نقش دارند.

در نوع ثانویه اغلب تغییر در ترشح هورمون ها و یا کارکرد کلیه ها عامل بالا رفتن فشارخون است و می تواند ناشی از یک بیماری زمینه ای مانند ک م کاری یا پرکاری تیروئید، فئوکروموسیتوم (نوعی تومور غده فوق کلیه ) ، کوارکتاسیون آئورت و یا سایر بیماری ها باشد . معمولاً با درمان بیماری زمینه ای، فشارخون در این بیماران به مقدار طبیعی باز می گردد.

علل مؤثر در فشارخون بالا : چه عواملی می‌تواند فشار خون را افزایش دهد؟

چرا فشار خون میگیریم؟

علل غیر قابل تغییر : سن ، جنس ، نژاد و عوامل ژنتیکی

علل قابل تغییر و اصلاح پذیر : سیگار ، چاقی ، فقدان فعالیت بدنی ، استرس، نوشیدن مشروبات الکلی ، مصرف بیش از حد کافئین، منابع غذایی باسدیم بالا ، کمبود دریافت منابع غذایی غنی از پتاسیم و منیزیوم و کلسیم و ویتامین ث

علائم هشداردهنده فشار خون بالا

علائم و نشانه های فشار خون بالا چیست؟

در اکثر موارد بیماری فشار خون بالا هیچ گونه علامتی ایجاد نمی کند.

در صورت بروز علائم شایع شامل :
سردرد ، سرگیجه ، گر گرفتگی
اختلالات بینایی و شنوایی
تهوع و استفراغ
تپش قلب

عوارض فشار خون بالا: پیامدهای جدی فشار خون کنترل نشده

مشکلات فشار خون بالا

عوارض بالا رفتن فشارخون جدی است.

فشارخون بالا یکی از عوامل خطر مهم در بیماری های عروق کرونر قلب ( عروقی که به قلب خون می رسانند) است و علاوه بر قلب ( ایجاد سکته قلبی و نارسایی قلبی ) می تواند برای سایر اعضای حیاتی دیگر بدن مانند مغز ( ایجاد سکته مغزی) ، کلیه (ایجاد نارسایی مزمن کلیه) و چشم (اختلال دید به علت خونریزی شبکیه) نیز خطرناک باشد.

اگر فشارخون بالا به موقع شناخته شود و به موقع درمان و کنترل شود، می توان بسیاری از عوارض فشارخون بالا را پیشگیری کرد.

نحوه تشخیص فشار خون بالا: اعداد فشار سنج نمایانگر چیست؟

تشخیص فشار خون بالا با فشار سنج

طبقه بندی فشارخون برای افراد بزرگسال ( ۱۸ سال و بالاتر ) بدون در نظر گرفتن سایر عوامل خطر و بیماری های همراه به شرح زیر می باشد :

فشار خون پایین : اگر در یک فرد در حال استراحت فشارخون کمتر از ۶۰ / ۹۰ میلی متر جیوه باشد .

فشارخون طبیعی : در یک فرد سالم در حال استراحت فشارخون کمتر از ۸۰ / ۱۲۰ میلی متر جیوه است . یعنی فشار سیستول کمتر از ۱۲۰ و دیاستول کمتر از ۸۰ میلی متر جیوه است.

پیش فشارخون بالا : فشارخون سیستول بین ۱۲۰ تا ۱۳۹ یا فشارخون دیاستول بین ۸۰ تا ۸۹ میلی متر جیوه ( اگر فقط فشارخون سیستول یا فشارخون دیاستول در این حد باشد، باز هم پیش فشارخون بالا محسوب می شود) افرادی که فشارخون آن ها در محدوده پیش فشارخون بالاست ، در معرض خطر افزایش فشارخون هستند. در این افراد احتمال ابتلاء به فشارخون بالا زیاد است. هم چنین اگر فشارخون در افراد مبتلا به بیماری قلبی، کلیوی، سکته مغزی و دیابت در این محدوده باشد به عنوان فشارخون بالا محسوب می شود و باید تحت درمان قرار گیرند.

فشارخون بالای مرحله یک : فشارخون سیستول بین ۱۴۰ و ۱۵۹ یا فشارخون دیاستول بین ۹۰ و ۹۹ میلی متر جیوه ( اگرفقط فشارخون سیستول یا تنها فشارخون دیاستول در این حد باشد، باز هم فشارخون بالای مرحله یک محسوب خواهد شد).

فشارخون بالای مرحله دو : فشارخون سیستول ۱۶۰ میلی متر جیوه و بیشتر یا فشارخون دیاستول ۱۰۰ میلی متر جیوه و بیشتر ( اگر فقط فشارخون سیستول یا فشارخون دیاستول در این حد باشد، باز هم فشارخون بالای مرحله دو محسوب می شود).

بحران فشارخون : فشارخون سیستول ۱۸۰ میلی متر جیوه و بیشتر و یا فشارخون دیاستول ۱۱۰ میلی متر جیوه و بیشتر (نیاز به اقدام فوری و ارجاع به مراکز درمانی دارد).

فشارخون بالای سیستولی ایزوله : فقط فشارخون سیستولی بالاست ( ۱۴۰ میلیمتر جیوه یا بیشتر ) و بیشتر در سالمندان است.

فشارخون بالای دیاستولی ایزوله : فقط فشارخون دیاستول بالاست ( ۹۰ میلیمتر جیوه یا بیشتر)

کنترل فشار خون بالا: نقش تغذیه در مدیریت فشار خون بالا

نقش تغذیه در مدیریت و کنترل فشار خون بالا

۱. مصرف آب سالم و گوارا را به میزان قابل توجهی در روز توصیه می شود. یک لیوان آب میوه ی رقیق شده با اندکی پودر ویتامین ث، موجب بهبود عملکرد دستگاه ایمنی و ترمیم سرخرگ ها می شود.
۲. مصرف قند و شکر و سایر فرآورده های تهیه شده از آن ها مثل نوشابه ها، مربا، ژله، شکلات، کیک ها و شیرینی ها را محدود یا حذف کنید.
۳. سرکه و نمک بیش از اندازه، سوسیس، کالباس، کنسرو گوشت، برگرها و سایر فرآورده های گوشتی به علت مقادیر بالای سدیم مصرف نشود.
۴. تحقیقات ثابت کرده است که کودکان پیش دبستانی که هر روز ۴ وعده میوه و سبزی و دو وعده لبنیات مصرف می کنند، در نوجوانی فشار خون پایین تری نسبت به سایر افراد دارند و در اصل احتمال ابتلا به حمله ی قلبی، سکته و سایر بیماری های ناتوان کننده قلبی در افرادی که زودتر به فشار خون مبتلا می شوند، بیشتر است.
۵. یکی از علل بروز ازدیاد فشار خون، ضعف کلیه ناشی از مصرف افراط آمیز چای، قهوه، نوشابه های کولادار و شکلات است. مصرف بیش از حد چای- خصوصاً چای جوشیده- برای کلیه ها خطرناک تر است.
۶. سعی کنید غذا را کامل بجوید و حتماً غذای خود را در محیطی آرام و به دور از استرس و تشنج میل فرمایید.
۷. از مصرف غذاهای سرخ کرده یا غذاهایی که در درجه ی حرارت های بسیار بالا و یا با مدت زمان طولانی تهیه می شوند، خودداری کنید و به خاطر داشته باشید، استفاده چند باره از روغن های آشپزی عاملی در بالا بردن فشار خون است.
۸. مواد غذایی حاوی پتاسیم و منیزیم و کلسیم و ویتامین ث ممکن است باعث پیشگیری و حتی کاهش پرفشاری خون شود.
۹. چای، قهوه و شکلات را بسیار محدود کنید و تا ۱ ساعت پس از صرف غذا چای ننوشید و به جای آنها از چای ها و دم کردنی های گیاهی (مثل گل گاو زبان) استفاده کنید.
۱۰. موادی مثل کره، خامه، مارگارین، دنبه، سس ها و روغن های جامد را از برنامه غذایی حذف کرده و به جای آن ها از روغن زیتون- روغن های گیاهی مایع و روغن ماهی استفاده کنید.
۱۱. حداقل ۳ بار در هفته ماهی بخورید و به جای گوشت های قرمز سعی کنید از گوشت سفید استفاده کنید.
۱۲. مغز ها و دانه های گیاهی مثل گردو حاوی مواد مغذی بی شماری هستند. می توانید از آن ها در رژیم غذایی روزانه بهره ببرید.
۱۳. از استرس بپرهیزید، زیرا یکی از عوامل بالا بردن فشار خون که بسیار سریع هم عمل می کند، استرس و عصبانیت است.
۱۴. هر روز زمانی را برای استراحت در نظر بگیرید و به خاطر داشته باشید، کار کردن بی وقفه بیشترین فشار را بر سلامتی شما وارد خواهد آورد. حتی اگر عادت به خوابیدن در میانه ی روز ندارید، برای دقایقی چشم ها را روی هم گذاشته و به استراحت بپردازید.
۱۵. ورزش هایی مثل: پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری، ورزش های مناسبی برای پایین آوردن فشار خون به شمار می آیند. بنابراین حداقل ۳ بار در هفته و هر بار حداقل ۳۰ دقیقه ورزش کنید.
۱۶. از گلپر، آویشن، نعناع خشک، کنجد و… به جای نمک استفاده کنید.
۱۷. سیگار را به طور کامل از برنامه ی زندگی خود حذف کنید.

نحوه ی صحیح اندازه گیری فشار خون

نحوه ی صحیح اندازه گیری فشار خون

نیم ساعت قبل از اندازه گیری فشارخون قهوه نخورید و سیگار نکشید
قبل از اندازه گیری به دستشویی بروید؛ مثانه پر می تواند فشارخون را تحت تأثیر قرار دهد.
۵ دقیقه قبل از اندازه گیری، به حالت نشسته و تکیه داده به پشت و با پاهای صاف باشید.(مثل حالت نشسته روی تخت)
بازوی شما در راستای قلب قرار داشته باشد.
آستین لباس بالا زده باشد و آستین تنگ نباشد.
در هنگام خواندن فشار خون حرف نزید، نخندید، چیزی نخورید.
فشار خون دو بار به فاصله ۵ دقیقه گرفته شود و میانگین این دو، به عنوان فشار خون در نظر گرفته شود.

جهت دریافت رژیم غذایی آنلاین فرنوت اطلاعات زیر را تکمیل کنید

0 0 رای ها
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest
0 نظرات
قدیمی‌ترین
تازه‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
0
افکار شما را دوست داریم، لطفا نظر دهید.x